Kaç çeşit un var sorusu ilk bakışta tuhaf gelebilir. Ama inanın ki sandığınızdan çok daha fazla çeşit un var. İlkçağlardan beri buğday üretmeye başlayan insanlık giderek daha ince bir öğütme sistemine ulaşmış ve bugün bildiğimiz beyaz una kadar gelmiş. Ancak günümüzde artık daha fazla öğütme işlemine ve buğdaydan çok değerli parçaların atılarak inceltme işlemine itiraz ediliyor.
Çünkü bu durumun buğdayın ve ondan üretilen unun besin değerini azalttığı iddia ediliyor. Bunun yanında glüten alerjisi, çölyak, insülin direnci, obezite gibi hastalıkların da artması nedeniyle un çeşitlerinde de belli bir artış gözleniyor.
Buğday Unu
Günümüze kadar yaygın olarak buğday unu kullanılıyordu, ama işlenmiş halde ve beyaz un haline getirilen bu unun artık fazla tercih edilmediğini görüyoruz. Buğdayın bu şekilde işlenmesi besin değerini, protein oranını azaltıp sindirimi biraz daha zor bir hale getiriyor. Bu yüzden artık beyaz un yerine tam buğday unu tercih ediliyor.
- Tam Buğday Unu
- Kaç çeşit un var sorusunun en çok yaygın yanıtı tam buğday unudur. Beslenme uzmanları ve diyetisyenlerin en çok önerdiği un tam buğdaydır. Protein değeri yüzde 10 olan bu unun besin değeri yüksektir. Ayrıca tok tutar ve lif açısından daha zengindir.
- Çavdar Unu
- Besin değeri açısından zengin olan bir diğer un da çavdar unudur. Çavdarın öğütülmesiyle yapılan bu un lif açısından çok zengindir ve diyet yapanlar ve sporcular tarafından çok tercih edilir.
- Tandır Unu
- Tandır ununun bir diğer ismi kara undur. Lavaş ve pide ekmeği yapımında kullanılan bu unun da protein oranı biraz düşük olsa da lif oranı oldukça yüksektir.
- Arpa Unu
- Lif oranı çok yüksek olan bir diğer un çeşidi de arpa unudur. Genel olarak arpa unu, beyaz unla birlikte kullanılır. Ekmeği yumuşak ve lezzetlidir.
- Mısır Unu
- Glüten içermeyen bir un çeşidi olan mısır unu oldukça lezzetli ekmeklerin yapımında kullanılır. Besin değeri ve lif oranı yüksek olan unlardan bir diğeridir.
- Yulaf Unu
- Kaç çeşit un vardır sorusunun yanıtı bir hayli uzundur. Çünkü artık eskiden çok tercih edilmeyen yulaf unu gibi unlar da sağlık için daha çok kullanılıyor. Besin değeri yüksek olan yulaf unu da hem sindirime faydalı hem de tok tutma özelliğine sahiptir.
- Kırmızı Buğday Unu
- Çok fazla karışım ve başkalaşım geçirmediği için genetik açıdan sağlam unlardan birisi de kırmızı undur. Ülkemizde özellikle kırsal kesimde en çok bu un tercih edilir ve tadı güzeldir. Ama kepeği alındığı için besin değeri çok yüksek değildir.
- Siyez Unu
- Kaç çeşit un vardır sorusuna en az yirmi çeşit diyebiliriz. Çünkü artık buğdayın farklı işlenişinden çok un yapılıyor. Bunlardan birisi de öğütülürken besin değeri çok kaybolmayan siyez unudur.
Kırık buğday unu, kavılca unu, Dinkel unu, Karakılçık unu ve mor un da son zamanlarda ismini çok duyduğumuz unlardan bazılarıdır.
